Vô sinh nữ

Vô sinh nữ là gì?

Vô sinh nữ được định nghĩa là tình trạng không thể có thai trong một năm quan hệ tình dục thường xuyên mà không sử dụng biện pháp tránh thai đối với phụ nữ dưới 35 tuổi hoặc 6 tháng đối với phụ nữ trên 35 tuổi. Vô sinh có thể mang lại nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của các cặp vợ chồng, đặc biệt ở nữ giới thường dễ cảm thấy lo lắng, chán nản, tự ti, mặc cảm.

Nguyên nhân gây vô sinh ở nữ

Có nhiều nguyên nhân có thể gây vô sinh nữ, bao gồm:

Rối loạn rụng trứng

Rụng trứng không thường xuyên hoặc không rụng trứng là nguyên nhân phổ biến gây vô sinh nữ. Rối loạn rụng trứng có thể xảy ra do nhiều yếu tố như hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), hội chứng suy buồng trứng sớm (POI), mất cân bằng nội tiết tố nữ, u tuyến yên, cường tuyến giáp hoặc suy tuyến giáp, tăng prolactin máu,...

Tổn thương ống dẫn trứng

Khi ống dẫn trứng bị tổn thương hoặc tắc nghẽn có thể làm cản trở trứng gặp tinh trùng hoặc quá trình đưa trứng đã thụ tinh vào tử cung. Nguyên nhân làm tổn thương, tắc nghẽn có thể đến từ bệnh viêm vùng chậu, nhiễm trùng tử cung, Chlamydia, lậu và các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.

Lạc nội mạc tử cung

Bệnh lý này thường khiến cho nữ giới gặp nhiều khó khăn hơn mang thai. Lạc nội mạc tử cung còn thể làm tổn thương trứng hoặc tinh trùng, xảy ra do tăng sản xuất cytokine, đại thực bào và tế bào tiêu diệt tự nhiên để đáp ứng với tình trạng viêm.

Bên cạnh đó, tình trạng viêm kéo dài có thể làm suy yếu chức năng buồng trứng và ống dẫn trứng. Điều này ảnh hưởng đến quá trình giải phóng tế bào trứng cũng như khả năng di chuyển của tinh trùng.

Tử cung bất thường

Tử cung bất thường có thể cản trở quá trình làm tổ của trứng hoặc làm tăng nguy cơ sảy thai. Tử cung bất thường có thể do nhiều nguyên nhân gây ra như u xơ tử cung, polyp tử cung, dị dạng tử cung, tử cung có vách ngăn, hẹp cổ tử cung hoặc ứ dịch tử cung.

Các vấn đề về số lượng & chất lượng trứng

Một bé gái được sinh ra sẽ có một lượng trứng nhất định (1 đến 2 triệu quả trứng) và giảm dần theo thời gian. Nếu nguồn trứng cạn kiệt sớm trước độ tuổi mãn kinh tự nhiên thì có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Ngoài ra, trong một số trường hợp "trứng lép" không phát triển, không thể thụ tinh để phát triển thành thai nhi.

Yếu tố nguy cơ gây vô sinh

Có nhiều yếu tố có thể làm tăng nguy cơ vô sinh, bao gồm:

• Tuổi tác (khả năng sinh sản ở nữ giới bắt đầu giảm sau tuổi 30).
• Béo phì hoặc thiếu cân cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng
• Đã từng mang thai ngoài tử cung
• Từng mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục do quan hệ không an toàn.
• Hút thuốc làm tổn thương cổ tử cung và ống dẫn trứng, tăng nguy cơ sảy thai.
• Uống nhiều rượu bia làm ảnh hưởng đến khả năng sinh sản
• Nhiễm độc thủy ngân, Cadimi, Phthalates, thuốc trừ sâu...
• Căng thẳng cũng có thể dẫn đến kinh nguyệt không đều hoặc mất kinh.

Dấu hiệu vô sinh ở nữ

Các dấu hiệu, triệu chứng vô sinh ở nữ có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và không phải ai cũng gặp phải các tình trạng sau:

• Khó thụ thai
• Kinh nguyệt không đều, quá dài hoặc quá ngắn
• Kinh nguyệt ra nhiều và đau bụng dữ dội
• Sảy thai hoặc sinh non
• Đau bụng khi quan hệ tình dục
• Chảy máu âm đạo bất thường
• Dịch tiết âm đạo bất thường
• Có dịch tiết âm đạo bất thường
• Sốt và đau vùng chậu
• Tăng cân đột ngột
• Đổ mồ hôi, thay đổi thân nhiệt trong kỳ kinh.

Chẩn đoán vô sinh ở nữ giới

Chẩn đoán vô sinh ở nữ giới thường dựa trên thời gian mang thai không thành công (sau 12 tháng với phụ nữ dưới 35 tuổi, sau 6 tháng với phụ nữ trên 35 tuổi), tiền sử sản khoa, tiền sử bệnh lây truyền qua đường tình dục, tiền sử gia đình và các vấn đề liên quan khác như nghề nghiệp, lối sống sinh hoạt,... Bên cạnh đó, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân làm thêm một số bài kiểm tra thể chất, siêu âm và các xét nghiệm đánh giá chức năng buồng trứng, ống dẫn trứng, khoang tử cung.

Cách điều trị vô sinh ở nữ giới

Phương pháp điều trị vô sinh nữ phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Một số phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:

• Thuốc kháng sinh để điều trị viêm nhiễm
• Phẫu thuật để loại bỏ polyp hoặc giãn nở cổ tử cung
• Thuốc kích thích buồng trứng
• Phẫu thuật nội soi
• Thụ tinh nhân tạo (IUI)
• Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF)

>> Có thể bạn quan tâm: Nguyên nhân khó thụ thai và cách thụ thai hiệu quả nhất

Cách phòng tránh vô sinh ở nữ

Không có cách nào có thể hoàn toàn phòng tránh được vô sinh ở nữ giới. Tuy nhiên, việc kiểm soát các yếu tố góp phần gây vô sinh như duy trì cân nặng khỏe mạnh, từ bỏ thuốc lá, tránh uống rượu bia, tập thể dục giảm căng thẳng cũng đóng một vai trò quan trọng cho sức khỏe sinh sản.

Ngoài ra, nữ giới nên ngăn ngừa các bệnh lây truyền qua tình dục bằng cách sử dụng bao cao su khi quan hệ và thăm khám sức khỏe định kỳ.

Lưu ý: Bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo không thay thế cho việc chẩn đoán và điều trị y khoa.