Trong thai kỳ, hầu hết mẹ bầu đều gặp hiện tượng sưng nhẹ ở bàn chân, mắt cá hoặc bàn tay, nhất là vào buổi chiều tối. Đây là phản ứng sinh lý bình thường do cơ thể tăng thể tích máu và dịch để nuôi dưỡng thai nhi. Tuy nhiên, cảm giác nặng nề, khó chịu đôi khi khiến mẹ lo lắng. Áp dụng đúng cách sẽ giúp hạn chế sưng phù, đồng thời mang lại sự thoải mái hơn trong suốt thai kỳ.
Xem nhanh
Nguyên nhân gây sưng phù chân tay trong thai kỳ
1. Thay đổi hormone trong thai kỳ
2. Tử cung phát triển và chèn ép tĩnh mạch
3. Tăng thể tích máu và dịch trong cơ thể
4. Các yếu tố khác
Dấu hiệu nhận biết sưng phù ở mẹ bầu
10 cách giảm sưng phù chân tay trong thai kỳ
1. Uống đủ nước mỗi ngày
2. Hạn chế muối và thực phẩm mặn
3. Bổ sung thực phẩm giàu kali
4. Gác cao chân khi nghỉ
5. Đi bộ nhẹ nhàng
6. Massage tay và chân
7. Chọn giày dép thoải mái
8. Mặc trang phục rộng rãi
9. Ngủ nghiêng bên trái
10. Tránh đứng hoặc ngồi quá lâu
Lưu ý quan trọng cho mẹ bầu
1. Không tự ý dùng thuốc lợi tiểu hoặc thuốc giảm phù
2. Nghỉ ngơi trong môi trường mát mẻ
3. Theo dõi cân nặng và huyết áp định kỳ
4. Tái khám ngay khi có dấu hiệu bất thường
Kết luận
Nguyên nhân gây sưng phù chân tay trong thai kỳ
1. Thay đổi hormone trong thai kỳ
Khi mang thai, hormone progesterone tăng cao để duy trì sự phát triển của thai nhi. Tuy nhiên, progesterone cũng làm cho thành mạch máu mềm hơn, giảm độ đàn hồi của hệ tĩnh mạch. Hệ quả là máu từ chân trở về tim bị chậm lại, dẫn đến tích tụ dịch ở các mô dưới da, đặc biệt tại bàn chân và mắt cá. Ngoài ra, hormone relaxin – vốn giúp các dây chằng mềm ra để chuẩn bị cho việc sinh nở – cũng ảnh hưởng đến trương lực thành mạch, khiến chất lỏng dễ thoát ra khỏi lòng mạch vào mô xung quanh.
2. Tử cung phát triển và chèn ép tĩnh mạch
Khi thai nhi ngày càng lớn, tử cung cũng tăng kích thước, tạo áp lực lên các tĩnh mạch vùng chậu và tĩnh mạch chủ dưới – “đường cao tốc” vận chuyển máu từ chân về tim. Áp lực này làm dòng máu chậm lại, khiến dịch bị dồn xuống phần thấp của cơ thể như bàn chân, cổ chân và bắp chân. Đây là lý do hiện tượng phù nề thường rõ hơn vào những tháng cuối thai kỳ.
3. Tăng thể tích máu và dịch trong cơ thể
Để nuôi dưỡng thai nhi, thể tích máu và dịch cơ thể mẹ tăng khoảng 40–50% so với bình thường. Lượng dịch bổ sung này cần thiết cho sự phát triển của nhau thai, nhưng cũng đồng thời làm tăng áp lực lên thành mạch, khiến chất lỏng dễ rò rỉ ra mô dưới da.
4. Các yếu tố khác
Thời tiết nóng: Nhiệt độ cao khiến mạch máu giãn, dịch dễ tích tụ ở tay chân.
Ăn quá mặn: Muối (natri) giữ nước trong cơ thể, làm tăng nguy cơ sưng phù.
Uống ít nước: Cơ thể “hiểu nhầm” là đang thiếu nước và giữ lại dịch nhiều hơn.
Đứng hoặc ngồi lâu: Tuần hoàn máu bị đình trệ, đặc biệt nếu mang giày hoặc tất quá chật.
Caffeine: Làm lợi tiểu, gây rối loạn điện giải, khiến cơ thể tích dịch bù lại.
Dấu hiệu nhận biết sưng phù ở mẹ bầu
Bàn chân, cổ chân, bắp chân hoặc bàn tay sưng nhẹ, có thể cảm nhận khi ấn vào da thấy hơi lõm.
Mẹ cảm thấy nặng nề, khó xỏ giày dép như trước.
Hiện tượng sưng thường tăng vào cuối ngày, giảm rõ rệt sau khi mẹ nằm nghỉ hoặc gác chân cao.
Ở một số người, sưng có thể kèm cảm giác căng tức nhẹ nhưng hiếm khi gây đau nhiều.
Cảnh báo: Nếu phù xuất hiện đột ngột, kèm đau đầu, mờ mắt, buồn nôn, hoặc chỉ sưng một bên chân kèm đỏ, nóng, đau, hãy đến bác sĩ ngay. Đây có thể là dấu hiệu của tiền sản giật hoặc huyết khối tĩnh mạch sâu.
10 cách giảm sưng phù chân tay trong thai kỳ
1. Uống đủ nước mỗi ngày
Nước giúp cân bằng dịch trong cơ thể, “đẩy” lượng natri thừa ra ngoài qua đường tiểu. Mẹ bầu nên uống 2–2,5 lít/ngày, kết hợp nước lọc, nước ép trái cây tươi hoặc trà thảo mộc nhẹ như gừng, bạc hà. Chia thành từng ngụm nhỏ trong ngày sẽ giúp tránh cảm giác đầy bụng.
2. Hạn chế muối và thực phẩm mặn
Giảm nêm muối trong bữa ăn, tránh dùng nước mắm, nước tương quá đậm đặc. Các thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, mì gói, dưa muối, snack… chứa nhiều natri, dễ khiến cơ thể giữ nước.
3. Bổ sung thực phẩm giàu kali
Kali giúp cân bằng điện giải, giảm hiện tượng giữ nước trong mô. Mẹ nên đa dạng thực đơn với các thực phẩm giàu kali như chuối, khoai lang, bơ, đậu lăng, rau bina, cá hồi, sữa chua ít đường.
4. Gác cao chân khi nghỉ
Khi nằm nghỉ, hãy đặt một chiếc gối dưới bắp chân để bàn chân cao hơn tim khoảng 15–20 cm. Tư thế này giúp máu lưu thông dễ dàng, đồng thời giảm cảm giác nặng chân.
5. Đi bộ nhẹ nhàng
Hoạt động thể chất nhịp nhàng như đi bộ hoặc yoga bầu từ 15–20 phút/ngày giúp cải thiện tuần hoàn máu, ngăn dịch tích tụ ở bàn chân và cổ tay. Hãy chọn thời điểm mát mẻ, tránh tập dưới nắng gắt.
6. Massage tay và chân
Dùng tay xoa bóp nhẹ nhàng theo hướng từ bàn chân lên cổ chân để hỗ trợ máu trở về tim. Mẹ có thể kết hợp với dầu dừa hoặc tinh dầu oải hương loãng để thư giãn. Tránh xoa mạnh hoặc đè trực tiếp vào vùng tĩnh mạch nổi.
7. Chọn giày dép thoải mái
Ưu tiên giày bệt hoặc sandal mềm, đế thấp, ôm vừa chân. Tránh giày cao gót hoặc giày mũi quá hẹp vì dễ gây áp lực lên các khớp và làm tăng sưng.
8. Mặc trang phục rộng rãi
Chọn váy bầu, quần legging co giãn, áo cotton thoáng khí. Không mặc đồ bó sát ở thắt lưng hoặc cổ tay, vì sẽ cản trở dòng máu.
9. Ngủ nghiêng bên trái
Tư thế này giảm áp lực tử cung lên tĩnh mạch chủ dưới – mạch máu chính đưa máu từ chân về tim. Đồng thời, mẹ nên dùng gối ôm để đỡ bụng và chân, giúp giấc ngủ sâu và thoải mái hơn.
10. Tránh đứng hoặc ngồi quá lâu
Nếu công việc phải ngồi nhiều, mẹ nên nghỉ vài phút mỗi giờ, đứng lên đi lại hoặc xoay cổ chân, duỗi bàn chân. Khi đứng, cố gắng thay đổi trọng tâm cơ thể và tránh giữ một tư thế trong thời gian dài.
Lưu ý quan trọng cho mẹ bầu
Để việc kiểm soát sưng phù chân tay trong thai kỳ đạt hiệu quả và an toàn, mẹ bầu nên ghi nhớ những điều dưới đây:
1. Không tự ý dùng thuốc lợi tiểu hoặc thuốc giảm phù
Nhiều người nghĩ rằng thuốc lợi tiểu có thể làm bớt sưng nhanh, nhưng thực tế loại thuốc này có thể gây mất cân bằng điện giải, ảnh hưởng đến lượng máu nuôi thai nhi. Tuyệt đối không uống hoặc bôi bất kỳ loại thuốc nào khi chưa có chỉ định từ bác sĩ sản khoa.
2. Nghỉ ngơi trong môi trường mát mẻ
Thời tiết nóng ẩm dễ khiến tình trạng phù nề trở nên rõ rệt hơn. Mẹ nên nghỉ ngơi trong phòng thoáng, tránh đứng hoặc di chuyển lâu ngoài trời nắng gắt. Khi phải ra ngoài, hãy chọn quần áo rộng, thấm hút mồ hôi và mang giày dép thoải mái.
3. Theo dõi cân nặng và huyết áp định kỳ
Kiểm tra cân nặng và huyết áp đều đặn (ít nhất mỗi tháng một lần hoặc theo lịch hẹn của bác sĩ). Việc này giúp phát hiện sớm các biến chứng như tiền sản giật – nguyên nhân nguy hiểm có thể gây phù nề nặng kèm tăng huyết áp.
4. Tái khám ngay khi có dấu hiệu bất thường
Nếu sưng phù đi kèm các triệu chứng như đau đầu dữ dội, mờ mắt, buồn nôn, khó thở hoặc phù một bên chân kèm đỏ – nóng – đau, mẹ bầu cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và xử trí kịp thời. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý, không nên chủ quan.
Kết luận
Phù nề chân tay trong thai kỳ là hiện tượng sinh lý thường gặp, phản ánh những thay đổi tự nhiên của cơ thể khi chuẩn bị nuôi dưỡng và bảo vệ thai nhi. Tuy nhiên, mẹ bầu không nên coi thường: việc quan sát các biểu hiện, áp dụng biện pháp giảm sưng an toàn và duy trì thói quen sinh hoạt hợp lý sẽ giúp mẹ cảm thấy nhẹ nhàng, thoải mái hơn.
Một lối sống lành mạnh – bao gồm chế độ ăn cân bằng, vận động nhẹ nhàng, nghỉ ngơi đầy đủ – kết hợp thăm khám định kỳ với bác sĩ sẽ giúp mẹ kiểm soát tốt tình trạng sưng phù, đồng thời bảo đảm thai kỳ khỏe mạnh, an toàn cho cả mẹ và bé.
Tư vấn chuyên môn
Dược sĩ: Lương Thị Nga
Dược sĩ Lương Thị Nga phụ trách triển khai mảng nội dung chăm sóc sức khỏe trên website của nhà thuốc Phương Chính.
Phấn rôm và kem chống hăm là hai sản phẩm quen thuộc trong tủ đồ chăm sóc bé của nhiều gia đình. Tuy nhiên, nhiều bậc cha mẹ vẫn thắc mắc không biết nên sử dụng sản phẩm nào phù hợp hơn cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về phấn rôm và kem chống hăm, giúp bạn đưa ra lựa chọn sáng suốt.
Hăm tã là tình trạng viêm da ở vùng đóng bỉm/tã, gây đau, khó chịu và quấy khóc cho bé. Giữ cho da bé sạch sẽ và khô thoáng cũng là một cách hiệu quả để giảm các triệu chứng này và thúc đẩy quá trình phục hồi da. Tuy nhiên không phải loại nước nào cũng có thể dùng để rửa vùng hăm. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ chia sẻ tới các bậc phụ huynh về những loại nước rửa phù hợp cho làn da nhạy cảm của trẻ cũng như một số cách điều trị hăm tã hiệu quả.
Mang thai lần đầu thường xen lẫn hạnh phúc nhưng cũng không ít bối rối và lo lắng trong quá trình mang thai. Vì thế, để đảm bảo sức khỏe và chế độ dinh dưỡng hợp lý cho cả 2 mẹ con, mẹ hãy ghi nhớ những kinh nghiệm mang thai lần đầu.
Khác với các bà mẹ phương Đông thường chăm sóc con từng ly từng tí, các bà mẹ phương Tây lại có phần “làm ngơ” con nhưng trẻ em phương Tây lại rất ngoan và thông minh. Vậy cách dạy con của người phương Tây như thế nào, chắc hẳn nhiều bố mẹ sẽ tò mò và muốn học hỏi.
Giai đoạn mang thai rất quan trọng, vì ngay từ khi trong bụng mẹ trẻ đã có thể mắc những dị tật bẩm sinh do nhiều nguyên nhân. Các dị tật vô cùng đa dạng, không phải dị tật nào cũng nhìn thấy được, có những dị tật chức năng lớn lên mới thấy rõ: điếc bẩm sinh, tự kỉ...
Giai đoạn mang thai ăn gì để con thông minh, khỏe mạnh là mối quan tâm hàng đầu của các bà bầu. Vì mẹ nào cũng muốn con yêu của mình sau này thông minh, lanh lợi. Và thực tế, não của thai nhi bắt đầu hình thành chỉ 3 tuần sau khi thụ thai và thực phẩm mẹ ăn trong giai đoạn này rất quan trọng trong sự phát của bé. Chính vì vậy, để con được bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng ngay từ khi còn nằm trong bụng mẹ, mẹ nên lựa chọn chế độ ăn uống khỏe mạnh và đa dạng các thành phần dinh dưỡng cho bản thân mình.
Vận động trong giai đoạn mang thai rất quan trọng, vận động và luyện thể dục điều độ không những giúp tăng cường sức khỏe mà còn giúp mẹ bầu vượt cạn thành công. 5 bài thể dục dưới đây mẹ có thể tham khảo để tập luyện mỗi ngày ngay tại nhà.
Sữa chua là nguồn thực phẩm giàu canxi, protein, probiotic tốt cho sức khỏe của mẹ và thai nhi, tuy nhiên không phải loại sữa chua nào cũng phù hợp để sử dụng cho bà bầu. Trong bài viết dưới đây, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về những loại sữa chua tốt cho bà bầu và một số vấn đề liên quan khác.
Sữa tươi không đường là một thức uống bổ dưỡng và tốt cho sức khỏe, đặc biệt là đối với phụ nữ mang thai. Vậy bầu uống sữa tươi không đường từ tháng thứ mấy? Cùng nhà thuốc uy tín hơn 35 năm tìm hiểu ngay qua nội dung bên dưới đây
Mẹ hiểu được tầm quan trọng của Omega-3 DHA đối với bé nên đang tìm kiếm thực phẩm giàu Omega-3 DHA cho trẻ để bổ sung vào thực đơn ăn uống mỗi ngày của bé? Mẹ đúng là một người mẹ thông thái biết con đang cần gì, bổ sung gì để phát triển trí não, tăng khả năng nhận thức, tăng cường trí thông minh. Dưới đây là Top 7 loại thực phẩm giàu Omega-3 DHA cho bé mẹ có thể tham khảo và bổ sung cho trẻ.
Mẹ thấy đấy, hiện nay tình trạng trẻ bị thiếu máu rất nhiều, trong khi bệnh thiếu máu ở trẻ ảnh hưởng rất nhiều đến trẻ, khiến bé chậm phát triển về vận động, ngôn ngữ cũng như trí nhớ và khả năng học hỏi.
Vì thế, nếu trẻ bị thiếu máu mẹ cần lưu ý bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cho trẻ, giúp trẻ ổn định sức khỏe, phát triển toàn diện.