Bệnh mất ngủ
Bệnh mất ngủ là gì?
Bệnh mất ngủ là một tình trạng rối loạn giấc ngủ xảy ra ngay cả bạn có thời gian và môi trường thích hợp để ngủ ngon. Người mắc bệnh này thường gặp khó khăn trong việc bắt đầu hoặc duy trì giấc ngủ, dẫn đến tình trạng mệt mỏi, căng thẳng và buồn ngủ nhiều vào ban ngày.
Những cơn mất ngủ thỉnh thoảng có thể đến rồi đi mà không gây ra bất kỳ vấn đề nghiêm trọng nào cho sức khỏe. Nhưng đối với một số người, bệnh có thể kéo dài hàng tháng hoặc thậm chí hàng năm, điều này làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh trầm cảm, tim mạch, huyết áp, đột quỵ.
Nguyên nhân bệnh mất ngủ
Một số nguyên nhân phổ biến gây mất ngủ:
- Căng thẳng, lo lắng: Áp lực từ công việc, thi cử, học hành, gia đình, tài chính,... làm tăng nguy cơ mất ngủ.
- Nghề nghiệp: Thường xuyên làm việc vào ca đêm làm xáo trộn chu kỳ ngủ thức.
- Tuổi tác: Gặp ở mọi lứa tuổi, phổ biến ở người già.
- Môi trường ngủ kém: Giường nệm không thoải mái, phòng ngủ quá sáng, ồn ào, nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh.
- Thói quen ăn uống và vận động: Chế độ ăn uống không cân đối, sử dụng quá nhiều caffeine, rượu bia hoặc lười vận động, xem tivi, thiết bị điện tử gần giờ đi ngủ.
- Bệnh lý: Viêm khớp, hen suyễn, suy tim, đau thắt ngực, phì đại tuyến tiền liệt đều góp phần làm tăng nguy cơ mất ngủ.
- Sức khỏe tâm thần: Trầm cảm, rối loạn lưỡng cực, tâm thần phân liệt cũng làm ảnh hưởng đến giấc ngủ.
- Rối loạn giấc ngủ: Ngáy, ngưng thở khi ngủ, hội chứng chân không yên, chứng ngủ rũ thường gây lên tình trạng khó ngủ về đêm.
- Thay đổi nội tiết: Sự thay đổi hormone trong thời kỳ mang thai và mãn kinh có thể gây ra vấn đề về giấc ngủ.
- Tác dụng phụ của thuốc: Thuốc chống trầm cảm, thuốc điều trị động kinh, thuốc điều trị huyết áp cao, thuốc steroid, thuốc điều trị hen suyễn.
Triệu chứng bệnh mất ngủ
Người bị mất ngủ có thể gặp một số triệu chứng như sau:
- Nằm thao thức rất lâu trước khi chìm vào giấc ngủ.
- Giấc ngủ chỉ kéo dài trong một thời gian ngắn, sau đó bị tỉnh giấc (thường gặp ở người lớn tuổi).
- Thức dậy sớm vào buổi sáng và không ngủ lại được.
- Giấc ngủ kém có thể gây ra cảm giác khó chịu khi thức dậy.
- Mệt mỏi, buồn ngủ vào ban ngày, khó tập trung vào công việc.
Chẩn đoán bệnh mất ngủ
Chẩn đoán mắc chứng mất ngủ thường dựa trên tình trạng khó ngủ ít nhất 3 đêm/tuần. Trường hợp mất ngủ mãn tính thường hơn 3 đêm/tuần và kéo dài từ 3 tháng trở lên. Bác sĩ có thể làm thêm các xét nghiệm để xem liệu chứng mất ngủ của bạn có gây ra bất kỳ vấn đề sức khỏe nào khác hay không.
Trước khi đi gặp bác sĩ, người bệnh nên viết nhật ký giấc ngủ từ 1-2 tuần trước đó về thời gian đi ngủ, thời gian thức dậy, cảm giác buồn ngủ trong ngày như thế nào,... để bác sĩ hiểu rõ hơn về những vấn đề mà người bệnh đang gặp phải.
Điều trị bệnh mất ngủ
Chứng mất ngủ thường sẽ được cải thiện bằng cách thay đổi lối sống, thói quen sinh hoạt. Nếu bác sĩ đã xác định được nguyên nhân mất ngủ đến từ bệnh lý tiềm ẩn thì sẽ áp dụng thêm các phương pháp điều trị cho bệnh lý đó. Còn đối với việc sử dụng thuốc ngủ thường được coi là biện pháp cuối cùng và chỉ nên sử dụng trong vài ngày hoặc vài tuần mỗi lần.
Có thể bạn quan tâm: Review 10 sản phẩm hỗ trợ điều trị mất ngủ an toàn và hiệu quả
Thay đổi lối sống
- Ngủ ở nơi mát mẻ, yên tĩnh và tối.
- Tránh xem TV hoặc nhìn vào các thiết bị điện tử vì ánh sáng xanh gần giờ đi ngủ.
- Đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày, ngay cả vào cuối tuần.
- Tránh chất caffeine, nicotin và rượu gần giờ đi ngủ.
- Hoạt động thể chất thường xuyên vào ban ngày, hạn chế tập thể dục gần giờ đi ngủ có thể khiến bạn khó ngủ hơn.
- Ăn các bữa ăn theo lịch trình đều đặn và tránh ăn tối muộn.
- Bổ sung vitamin, khoáng chất thiết yếu như magie, canxi, vitamin B, vitamin D,... giúp hỗ trợ ngủ ngon và giảm căng thẳng, mệt mỏi.
- Tìm hiểu thêm các phương pháp quản lý căng thẳng, chẳng hạn như đọc sách, nghe nhạc, tắm nước nóng, sử dụng tinh dầu, các loại trà ấm sẽ giúp tinh thần thoải mái trước khi đi ngủ.
Kỹ thuật thư giãn
Các phương pháp thư giãn như thiền và yoga có thể giúp giảm căng thẳng và chuẩn bị tâm trạng cho giấc ngủ.
Sử dụng thuốc điều trị mất ngủ
Một số thuốc an thần - gây ngủ như Diazepam, Nitrazepam, Estazolam,... được bác sĩ kê đơn cho các trường hợp mất ngủ kéo dài, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Tuy nhiên thuốc có rất nhiều tác dụng phụ, do đó khi sử dụng cần tuân thủ theo hướng dẫn và không tự ý tăng liều (sử dụng quá liều có thể gây hôn mê, mất ý thức, thậm chí tử vong).
Lưu ý: Bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo không thay thế cho việc chẩn đoán và điều trị y khoa.