Bệnh đậu mùa khỉ

Bệnh đậu mùa khỉ là gì?

Bệnh đậu mùa khỉ (Monkeypox) là một căn bệnh truyền nhiễm do virus gây ra. Virus này thuộc họ Poxviridae, cùng họ với virus đậu mùa. Bệnh đậu mùa khỉ ban đầu được phát hiện ở các loài động vật như khỉ, chuột và sóc, nhưng sau đó đã lây lan sang con người.

Bệnh đậu mùa khỉ thường gây ra các triệu chứng nhẹ như sốt, đau đầu, đau cơ, đau lưng, ớn lạnh, mệt mỏi, phát ban và sưng hạch bạch huyết. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nghiêm trọng, bệnh có thể gây tử vong.

Đậu mùa khỉ lây lan như thế nào?

Bệnh đậu mùa khỉ có thể lây truyền thông qua tiếp xúc gần với người bị bệnh, động vật bị nhiễm bệnh hoặc các vật thể bị nhiễm virus. Virus có thể lây truyền qua da, đường hô hấp hoặc niêm mạc.

Tiếp xúc với người bị bệnh

Người bị bệnh đậu mùa khỉ có thể lây truyền virus cho người khác thông qua tiếp xúc gần, đặc biệt là khi có tiếp xúc với các vết thương của người bệnh. Việc chăm sóc và tiếp xúc với người bị bệnh đậu mùa khỉ cũng có nguy cơ cao bị lây nhiễm.

Tiếp xúc với động vật bị nhiễm bệnh

Bệnh đậu mùa khỉ ban đầu được phát hiện ở các loài động vật như khỉ, chuột và sóc. Do đó, tiếp xúc với các loài động vật này cũng có nguy cơ cao bị lây nhiễm virus. Đặc biệt là khi tiếp xúc với máu, nước bọt hoặc phân của động vật bị nhiễm bệnh.

Tiếp xúc với các vật thể bị nhiễm virus

Virus bệnh đậu mùa khỉ có thể tồn tại trên các vật thể như quần áo, giường, đồ dùng cá nhân... Nếu tiếp xúc với các vật thể này, người có thể bị lây nhiễm virus và mắc bệnh đậu mùa khỉ.

Đối tượng nguy cơ mắc đậu mùa khỉ

Những người tiếp xúc gần với người bị bệnh, động vật bị nhiễm bệnh hoặc các vật thể bị nhiễm virus có nguy cơ mắc bệnh đậu mùa khỉ cao nhất.

• Nhân viên y tế: Do tiếp xúc trực tiếp với người bệnh, các nhân viên y tế có nguy cơ cao bị lây nhiễm virus và mắc bệnh đậu mùa khỉ.
• Người chăm sóc: Những người chăm sóc cho người bệnh đậu mùa khỉ cũng có nguy cơ cao bị lây nhiễm virus.
• Người sống chung với người bị bệnh: Nếu có người trong gia đình hoặc người sống chung với bạn bị bệnh đậu mùa khỉ, bạn cũng có nguy cơ cao bị lây nhiễm virus.
• Các nhóm có hệ miễn dịch yếu: Những người có hệ miễn dịch yếu do tuổi già, bệnh mãn tính, suy giảm miễn dịch... cũng có nguy cơ cao mắc bệnh đậu mùa khỉ.

Triệu chứng đậu mùa khỉ

Các triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ thường xuất hiện trong vòng 5-21 ngày sau khi tiếp xúc với virus. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, các triệu chứng có thể xuất hiện sau 3 ngày hoặc kéo dài đến 35 ngày.

Các triệu chứng ban đầu của bệnh đậu mùa khỉ bao gồm:

• Sốt: Thường là sốt cao, có thể lên tới 39-40 độ C.
• Đau đầu: Đau đầu thường xuất hiện khi bệnh đậu mùa khỉ bắt đầu phát triển.
• Đau cơ: Người bị bệnh có thể cảm thấy đau nhức và mỏi mệt ở các cơ quan trên cơ thể.
• Đau lưng: Đau lưng là một trong những triệu chứng thường gặp của bệnh đậu mùa khỉ.
• Ớn lạnh: Người bị bệnh có thể cảm thấy lạnh và run rẩy.
• Mệt mỏi: Triệu chứng mệt mỏi thường xuất hiện khi cơ thể đang chiến đấu với virus.

Sau khi các triệu chứng ban đầu xuất hiện, người bị bệnh đậu mùa khỉ sẽ bắt đầu phát ban và sưng hạch bạch huyết. Phát ban thường xuất hiện trên mặt, tay, chân và thân mình. Ban đầu, các nốt phát ban có dạng các nốt nhỏ, đỏ và có thể chứa đầy dịch hoặc mủ. Sau đó, các nốt phát ban sẽ lan rộng và có thể kéo dài trong vài tuần trước khi lành.

Ngoài ra, người bị bệnh đậu mùa khỉ cũng có thể bị sưng hạch bạch huyết ở vùng cổ, nách, khuỷu tay và đầu gối. Sưng hạch bạch huyết có thể gây đau và khó chịu cho người bệnh.

Chẩn đoán đậu mùa khỉ

Để chẩn đoán một trường hợp đậu mùa khỉ, bác sĩ thường dựa vào tiền sử bệnh của người bệnh để xem liệu họ có tiếp xúc với người mắc bệnh này hay đã từng đi qua khu vực bị ảnh hưởng hay không, từ đó đánh giá khả năng lây nhiễm.

Bác sĩ cũng có thể sử dụng xét nghiệm PCR trên mẫu da hoặc dịch tiết từ những nốt mụn để tìm kiếm sự hiện diện của virus đậu mùa khỉ. Trong trường hợp cần thiết, có thể thực hiện sinh thiết.

Điều trị đậu mùa khỉ

Hiện tại, không có thuốc điều trị đặc hiệu cho bệnh đậu mùa khỉ. Điều trị chủ yếu là hỗ trợ và chăm sóc giảm nhẹ để giúp cơ thể tự kháng chống lại virus. Bệnh thường tự giảm dần trong vòng 2-4 tuần và tự khỏi, không gây ra những lo ngại đáng kể. Nếu cần thiết, bác sĩ có thể sử dụng các loại thuốc kháng virus như Brincidofovir, Tecovirimat để ngăn chặn nguy cơ biến chứng.

Phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ

Hiện tại, chưa có vaccine để phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ. Tuy nhiên, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh:

• Tránh tiếp xúc với người bị bệnh đậu mùa khỉ: Nếu bạn biết ai đang bị bệnh đậu mùa khỉ, hãy tránh tiếp xúc với họ để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm.
• Đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người bệnh: Nếu không thể tránh tiếp xúc với người bệnh, hãy đeo khẩu trang để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm qua đường hô hấp.
• Vệ sinh cá nhân: Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt sau khi tiếp xúc với người bệnh hoặc các vật thể có khả năng chứa virus.
• Tránh tiếp xúc với động vật bị nhiễm bệnh: Nếu bạn sống gần khu vực có động vật bị nhiễm bệnh đậu mùa khỉ, hãy tránh tiếp xúc với chúng để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm.

Lưu ý: Bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo không thay thế cho việc chẩn đoán và điều trị y khoa.