Viêm họng hạt

Viêm họng hạt là gì?

Viêm họng hạt là một tình trạng viêm mãn tính ở niêm mạc họng, đặc trưng bởi sự phát triển quá mức và viêm nhiễm của các hạt lympho. Đây là một bệnh lý thường gặp trong các trường hợp viêm họng mãn tính kéo dài, khiến cho người bệnh cảm thấy khó chịu do tình trạng đau rát họng, ho khan và cảm giác có dị vật trong cổ họng. 

Nguyên nhân gây viêm họng hạt

Viêm họng mãn tính

Viêm họng mãn tính là nguyên nhân chính dẫn đến viêm họng hạt. Tình trạng viêm họng kéo dài liên tục làm tổn thương lớp niêm mạc họng, gây ra kích thích và sự phát triển bất thường của các hạt lympho. Các hạt lympho này phát triển to lên để phản ứng với viêm nhiễm, tạo thành các hạt viêm trong họng, gây ra các triệu chứng như đau họng, ngứa họng và ho kéo dài.

Nhiễm khuẩn tái phát

Viêm họng hạt cũng có thể bắt nguồn từ các đợt nhiễm khuẩn hoặc nhiễm virus lặp đi lặp lại. Các vi khuẩn như Streptococcus hoặc các virus gây viêm họng có thể tấn công liên tục vào vùng họng, làm cho tình trạng viêm trở nên mãn tính và gây tổn thương niêm mạc. Sự tái phát thường xuyên của các đợt viêm nhiễm khiến niêm mạc họng mất khả năng tự phục hồi, dẫn đến sự hình thành viêm họng hạt.

Yếu tố môi trường

Môi trường ô nhiễm, khói bụi, hóa chất và khí thải là những yếu tố quan trọng góp phần vào việc gây ra và làm nặng thêm viêm họng hạt. Đặc biệt, việc tiếp xúc với khói thuốc lá, dù trực tiếp hay gián tiếp, có thể gây kích ứng niêm mạc họng, làm suy yếu khả năng tự bảo vệ của cơ thể và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các vi khuẩn và virus. Những người làm việc trong môi trường bụi bẩn, ô nhiễm cũng dễ bị viêm họng hạt hơn.

Bệnh lý nền

Một số bệnh lý nền mãn tính như viêm xoang, viêm amidan hoặc trào ngược dạ dày thực quản cũng là nguyên nhân gây viêm họng hạt. Viêm xoang mãn tính có thể làm dịch nhầy chảy xuống họng, gây viêm niêm mạc kéo dài. Trào ngược dạ dày-thực quản cũng gây ra kích ứng họng do axit từ dạ dày đi lên.

Triệu chứng của viêm họng hạt

Đau rát họng

Một trong những triệu chứng điển hình của viêm họng hạt là cảm giác đau rát, ngứa và khó chịu ở vùng họng. Tình trạng này đặc biệt rõ rệt khi người bệnh nuốt, khiến việc ăn uống trở nên khó khăn. Cảm giác đau có thể kéo dài và trở nên nghiêm trọng hơn khi tiếp xúc với thức ăn nóng, lạnh hoặc cay.

Ho khan

Người bị viêm họng hạt thường gặp ho khan kéo dài, không có đờm. Ho có thể đi kèm với đau họng hoặc ngứa cổ, khiến người bệnh luôn cảm thấy khó chịu. Tình trạng ho dai dẳng này dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý hô hấp khác, nhưng nguyên nhân sâu xa là do niêm mạc họng bị tổn thương mãn tính.

Cảm giác có dị vật trong họng

Viêm họng hạt gây ra cảm giác có dị vật hoặc vật lạ trong cổ họng, khiến người bệnh luôn muốn khạc nhổ nhưng không giải quyết được vấn đề. Triệu chứng này do các hạt lympho phình to và viêm nhiễm, gây ra cảm giác nghẹn ngào và khó chịu liên tục.

Khó nuốt và khàn tiếng

Khó nuốt và khàn tiếng là triệu chứng thường gặp khi viêm họng hạt trở nên nghiêm trọng. Viêm nhiễm kéo dài có thể gây tổn thương dây thanh âm và cơ chế nuốt, khiến người bệnh khó khăn trong việc nói chuyện và nuốt thức ăn. Tiếng nói của người bệnh trở nên khàn đặc, đôi khi mất tiếng hoàn toàn.

Biến chứng của viêm họng hạt

Nếu không được điều trị kịp thời, viêm họng hạt có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể và chức năng hô hấp của người bệnh.

Viêm xoang, viêm phổi

Viêm họng hạt kéo dài có thể làm vi khuẩn và virus lan rộng sang các cơ quan lân cận như xoang và phổi, dẫn đến viêm xoang hoặc viêm phổi. Tình trạng nhiễm trùng này không chỉ gây ra các triệu chứng nặng nề hơn, mà còn làm cho việc điều trị trở nên phức tạp.

Suy giảm chức năng hô hấp

Tình trạng viêm mãn tính tại niêm mạc họng và các hạt lympho có thể gây suy giảm chức năng hô hấp. Sự tổn thương lâu dài này khiến khả năng bảo vệ và làm sạch của niêm mạc bị suy yếu, dẫn đến nguy cơ cao mắc các bệnh lý hô hấp khác như viêm phế quản và hen suyễn.

Mất giọng hoặc khàn giọng lâu dài

Nếu viêm nhiễm lan đến dây thanh quản, người bệnh có thể gặp tình trạng mất giọng hoặc khàn giọng lâu dài. Tình trạng này có thể trở thành mãn tính, khiến người bệnh khó khăn trong việc giao tiếp và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Chẩn đoán viêm họng hạt

Để chẩn đoán chính xác viêm họng hạt, bác sĩ sẽ thực hiện một loạt các phương pháp kiểm tra nhằm xác định tình trạng và nguyên nhân gây bệnh.

Khám lâm sàng

Bác sĩ sẽ quan sát kỹ niêm mạc họng và thực hiện soi họng để kiểm tra sự phát triển của các hạt lympho. Thông qua việc kiểm tra bằng đèn soi hoặc thiết bị chuyên dụng, bác sĩ có thể đánh giá mức độ viêm nhiễm và xác định số lượng, kích thước của các hạt lympho.

Xét nghiệm vi khuẩn, virus

Để xác định chính xác nguyên nhân gây viêm, các bác sĩ thường chỉ định xét nghiệm dịch họng để phát hiện vi khuẩn hoặc virus có liên quan. Kỹ thuật này giúp xác định loại tác nhân gây bệnh và từ đó đề xuất phương pháp điều trị phù hợp, đặc biệt là khi bệnh nhân có dấu hiệu nhiễm trùng lặp lại hoặc không đáp ứng với các liệu pháp thông thường.

Điều trị viêm họng hạt

Việc điều trị viêm họng hạt tập trung vào việc loại bỏ nguyên nhân gây bệnh và giảm triệu chứng. Tuỳ vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh, các phương pháp điều trị có thể bao gồm thuốc và can thiệp ngoại khoa.

Điều trị nguyên nhân

Khi nguyên nhân gây viêm họng hạt là nhiễm khuẩn, bác sĩ có thể kê kháng sinh để loại bỏ tác nhân gây bệnh. Nếu viêm họng hạt do các bệnh lý nền như viêm xoang mãn tính hoặc trào ngược dạ dày-thực quản, việc điều trị những bệnh lý này sẽ giúp ngăn ngừa tái phát viêm họng hạt. 

Điều trị triệu chứng

Để giảm các triệu chứng khó chịu như đau rát họng và ho, người bệnh có thể sử dụng các thuốc giảm viêm, thuốc ho, hoặc súc miệng bằng dung dịch kháng khuẩn. Các biện pháp này giúp làm sạch niêm mạc họng, giảm viêm nhiễm và làm dịu cơn đau.

Can thiệp ngoại khoa

Trong những trường hợp các hạt lympho quá to hoặc gây ra khó khăn trong hô hấp, bác sĩ có thể chỉ định can thiệp ngoại khoa. Phương pháp phổ biến nhất là phẫu thuật đốt hạt, giúp loại bỏ các hạt lympho quá phát, cải thiện triệu chứng và giảm nguy cơ tái phát.

Phòng ngừa viêm họng hạt

Người bệnh nên sử dụng khẩu trang khi tiếp xúc với môi trường ô nhiễm hoặc khói bụi để bảo vệ niêm mạc họng khỏi các tác nhân gây hại. Việc tránh tiếp xúc với không khí ô nhiễm có thể giúp giảm thiểu nguy cơ viêm nhiễm và bảo vệ sức khỏe hô hấp.

Tránh hút thuốc lá, hạn chế sử dụng rượu bia và duy trì thói quen vệ sinh miệng họng thường xuyên là những biện pháp quan trọng giúp phòng ngừa viêm họng hạt. Một lối sống lành mạnh không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh mà còn tăng cường hệ miễn dịch, bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây viêm.

Điều trị tốt các bệnh lý nền như viêm xoang mãn tính và trào ngược dạ dày thực quản sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ tái phát viêm họng hạt. Kiểm soát các bệnh này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe hô hấp và ngăn chặn các đợt viêm nhiễm tái phát.

Lưu ý: Những thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo, không có ý nghĩa thay thế cho việc chẩn đoán và điều trị y khoa.